Prawie połowa dorosłych w wieku powyżej 30 lat zostanie w pewnym momencie poinformowana przez dentystę, że ich zęby wymagają „głębokiego oczyszczenia”. Głębokie czyszczenie w tym kontekście odnosi się do niechirurgicznej terapii przyzębia, bardziej powszechnie znanej jako skaling i łyżeczkowanie zębodołu.
Skaling koron zębów i poddziąsłowych szyjek zębów to zabiegi stosowane do usuwania płytki nazębnej w leczeniu chorób dziąseł. Według American Dental Association około 47% dorosłych powyżej 30. roku życia cierpi na poważną chorobę dziąseł zwaną przewlekłym zapaleniem przyzębia. Objawi się to często krwawiącymi dziąsłami. Scaling poprawia też estetykę zębów i jest zabiegiem stosowanym przed wybielaniem zębów.
Procedura gruntownego skalingu jest droższa, bardziej niewygodna i trwa dłużej niż typowe profesjonalne czyszczenie. Może to być kuszące, aby odroczyć lub całkowicie uniknąć zabiegu, ale konsekwencje mogą być poważne. Zaawansowane zapalenie przyzębia może atakować kości i tkankę łączną, wymagając przeszczepów kości lub tkanek. Choroba jest główną przyczyną utraty zębów u dorosłych.
Często konieczne staje się leczenie kanałowe zębów i korzeni, ponieważ nieusuwany kamień nazębny penetruje próchniczo cały ząb.
Wyjaśnienie chorób przyzębia
Choroba przyzębia jest lepiej znana jako choroba dziąseł. Podobnie jak próchnica jest wywoływana przez bakterie w jamie ustnej, które prowadzą do tworzenia się płytki nazębnej. Płytka nazębna to lepka substancja, która może pożreć szkliwo zębów, jeśli nie zostanie zmyta. Rutynowe szczotkowanie i czyszczenie nicią dentystyczną może usunąć część płytki nazębnej, zwykle wymaa okresowego profesjonalnego czyszczenia u stomatologa.
Jeśli płytka nazębna nie zostanie usunięta, może dojść do choroby dziąseł. Oprócz złej higieny jamy ustnej inne czynniki mogą przyczyniać się do chorób przyzębia. Palenie jest jednym z największych czynników ryzyka. Cukrzyca również może zwiększać ryzyko, podobnie jak niektóre leki. Dziedziczność również odgrywa rolę, czyniąc niektórych ludzi bardziej podatnymi.
Pierwszym etapem choroby dziąseł jest zapalenie dziąseł. Objawia się podrażnieniem i stanem zapalnym tkanki dziąseł. Dziąsła mogą być zaczerwienione i podrażnione oraz mogą krwawić podczas szczotkowania i nitkowania. Wczesne wykrycie zapalenia dziąseł często można odwrócić poprzez poprawę nawyków higieny jamy ustnej i dokładne profesjonalne czyszczenie.
Nieleczone zapalenie dziąseł może przekształcić się w zapalenie przyzębia lub cięższe, zaawansowane zapalenie przyzębia. Dziąsła nie tylko ulegną zapaleniu, ale będą cofać się i odrywać od zębów. Cofające się dziąsła pozostawiają luki lub kieszonki, w których dodatkowe bakterie i płytka nazębna mogą osadzać się u podstawy zębów lub na korzeniach.
Czasami może też powstać stan zwany mostkiem różniczkowym. To wtedy płytka nazębna, zwana również kamieniem nazębnym, twardnieje w stałą masę na linii dziąseł. W skrajnych przypadkach to właśnie ten „most” utrzymuje zęby na miejscu.
Każdy, kto przeszedł profesjonalne czyszczenie zębów, miał na zębach skalpel. Kiedy higienistka dentystyczna używa narzędzia ręcznego do zeskrobywania płytki nazębnej z zębów, to jest to skalowanie ręczne. Dokładniejsze jest skalowanie specjalnym ultradzwiękowym skalerem z użyciem wody, tak aby nie naruszyć szkliwa.
Skaling przyzębia jest głębszy niż typowe czyszczenie. Skrobanie odbywa się nie tylko na linii dziąseł, ale także pod nią, bliżej korzenia. Ta bardziej rozbudowana procedura usuwania stwardniałej płytki nazębnej i kamienia nazębnego jest również nazywana oczyszczaniem.
Kolejnym krokiem w tym procesie jest struganie root. Obejmuje to wygładzenie odsłoniętej powierzchni korzeni po usunięciu płytki nazębnej. Pomaga to tkance dziąseł ponownie przylegać do korzenia i zęba, aby można było rozpocząć gojenie.
Czego można się spodziewać po zabiegu skalingu?
„Scaling i rootowanie” wykonuje dentysta lub periodontolog (specjalista chorób dziąseł). Mogą korzystać z narzędzi ręcznych zwanych skalerami lub kiretami, podobnych do tych używanych przez higienistki lub mogą używać narzędzi ultradźwiękowych.
Proces ten trwa dłużej i jest bardziej inwazyjny niż zwykłe czyszczenie zębów, dlatego może być wykonywany na wielu wizytach. Typowym protokołem jest podzielenie jamy ustnej na cztery ćwiartki: dwie górne i dwie dolne, przy czym jedna ćwiartka jest leczona podczas każdej z czterech wizyt.
Zabiegi scalingu mogą być bolesne, dlatego podaje się znieczulenie miejscowe. Po zabiegu pacjenci odczuwają ból i tkliwość, aż do zagojenia się korzeni i dziąseł. Antybiotyk można aplikować bezpośrednio na dziąsła podczas zabiegu lub przepisać go później, aby uniknąć infekcji.
Jak rozpoznaje się chorobę przyzębia?
Podrażnione dziąsła, które łatwo krwawią, mogą być pierwszą oznaką choroby przyzębia. Innymi wskaźnikami mogą być chroniczny nieświeży oddech, luźne zęby lub zmiana w sposobie dopasowania zębów podczas gryzienia. Ale jeszcze przed pojawieniem się tych objawów chorobę można wykryć podczas regularnych badań stomatologicznych.
Podczas profesjonalnych zabiegów czyszczenia i egzaminów higienistka stomatologiczna lub dentysta używa małego instrumentu dentystycznego zwanego sondą periodontologiczną do pomiaru kieszonek powstających, gdy dziąsła zaczynają się cofać.
Normalne, zdrowe kieszenie mają zazwyczaj głębokość od 1 do 3 mm. Lepsze szczotkowanie i nitkowanie będą zwykle zalecane w przypadku kieszeni 3 mm. Kieszenie o średnicy 4 mm lub więcej, wskazane zapalenie dziąseł lub paradontozy, a dentysta może zalecić usuwanie kamienia i korzeni.
